با اینکه معمولا خشم به‌عنوان یک احساس دردسرساز در نظر گرفته می‌شود؛ اما کارکرد خیلی مهمی دارد. هدف خشم دفاع از خود و ارزش‌های خود با ایجاد یک مرزگذاری دقیق و روشن و عقب راندن افرادی است که سعی می‌کنند به حریم ما تجاوز کنند؛ پس خشم یک احساس مفید و محافظت‌کننده است.
همه ما به یک اندازه خشمگین نمی‌شویم چرا که اصول، باورها و ارزش‌های شخصی ما تعیین می‌کنند چه چیزی ناعادلانه یا تهدیدکننده است. ممکن است چیزی که اصلا برای ما اهمیتی ندارد، دیگری را تا مرز انفجار خشمگین کند.
بخشی از زود خشمگین شدن و رفتارهای تکانشی ژنتیکی هستند و به‌راحتی تغییر نمی‌کنند. اما رویدادهای محیطی و تجربیات قبلی در زندگی هم می‌توانند آستانه خشم ما را پایین بیاورند:
مثلا بعد از ساعت‌ها گیرکردن توی ترافیک ممکن است با یک اختلاف‌نظر کوچک به‌شدت عصبانی شویم یا از کمی دیر کردن شریک عاطفی خود، سر قرار احساس اهانت کنیم و یک دعوا حسابی راه بیندازیم.
بعضی از افراد هم وقتی می‌بینند با خشمگین شدن و ابراز خشونت به خواسته‌های خود می‌رسند، به خشم معتاد می‌شوند و به‌تدریج تبدیل به الگوی ثابت ذهنی - رفتاری آن‌ها برای رسیدن به خواسته‌هایشان می‌شود.
درنهایت شاید بسیاری از تکنیک‌های مدیریت خشم مثل نفس عمیق کشیدن هنگام عصبانیت، ترک‌کردن محیط و... به ما کمک کنند تا خشم خود را به‌صورت خشونت ابراز نکنیم؛ ولی در شدت و محرک‌هایی که باعث عصبانی شدن ما می‌شوند تغییری ایجاد نمی‌کنند و باید به‌صورت ریشه‌ای به این عوامل بپردازیم.
خیلی از ما به‌عنوان انسان‌های متمدن و مسلط بر خود، خشم را احساس بدی می‌دانیم که باید از آن اجتناب کنیم؛ ولی حقیقت این است که وقتی حق تجربه خشم را از خودمان می‌گیریم باعث نمی‌شویم آن احساس از بین بره و فقط کاری می‌کنیم که آزاردهنده‌تر شود و حتی عزت و اعتمادبه‌نفس ما را کاهش دهد.
بسیاری از مواقع مخصوصا وقتی از دست عزیزانمان عصبانی می‌شویم، از قضاوت دیگران می‌ترسیم یا می‌دانیم که خشممان بی‌اعتبار می‌شود، سعی می‌کنیم خشم خودمان را نشان ندیم و تا حد ممکن قورت بدیم و سرکوب کنیم. این فروخوردن خشم باعث مشکلات زیادی مثل پرخوری/ کم‌خوری عصبی، اعتیاد به مواد و الکل، قمار، اختلال در خواب، زخم معده، سردردهای میگرنی، بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت نوع 2 و... شود.
پس اگر احساس می‌کنید در مدیریت خشم خود مشکل دارید یا همیشه در حال تلاش برای مدیریت خشم خود هستید، بهتر است با یک متخصص صحبت کنید.
تهیه شده در دپارتمان مطالعه و تحقیق کانون روانشناسی آترینا
دکتر رضا قربان جهرمی
برای ارتباط با روانشناسان مرکز تخصصی روان شناسی آترینا با شماره های 09196510590 - 02122684075 در تماس باشید.