چه عواملي باعث مي شود تا اعتمادبه نفس پايين بيايد يا تخريب شود؟
عوامل زيادي در دوران کودکي براي تخريب اعتماد به نفس در کودکان دخيل هستند و شايد والدين خود با اين موارد آشنا باشند، ولي گاهي خواسته يا ناخواسته از روشهايي براي تربيت فرزندانشان استفاده مي کنند که نتيجه عکس دارد مثل: تنبيه و تحقير نابجا و زياده از حد و يا کتک زدن کودک،فرقي نمي کند که در خلوت اين کار را بکنند يا در جمع در هر دو حالت باعث تخريب شخصيتي کودک مي شوند. نکته دوم مسخره کردن و برچسب زدن و نا اميد کردن کودک با اسامي زشت يا اسامي که کودکشان از آنها خوشش نمي آيد.
علاوه بر اينها والدين کنترل کننده، يعني والديني که دوست دارند تا همه رفتارهاي کودکشان را تحت نظارت و کنترل خودشان در بياورند و دوست دارند کودک مطابق ميل و خواسته آنها رفتار کند، يا والديني که کمال گرا هستند يعني والديني که مي خواهند بچه شان بهترين باشد، بهترين نمره ها را بياورد، بهترين نقاشي ها را بکشد، قهرمان کاراته باشد، المپيادي و نفر اول باشد و... اين والدين کودکشان برايشان مهم نيست بلکه آنچه که براي آنها مهم است گنجينه مناسبات کودکشان است علاوه بر اينها والديني که خود اعتماد به نفس کمي دارند. اينها همه مواردي هستند که در کاهش اعتماد به نفس کودک تاثير زياد ومستقيم مي گذارد.
البته اين را نيز بايد بگويم که جدا از اين مسائل يکسري خصوصيات ظاهري نظير نقص هاي بدني، جنسيت (که باز در بعضي از خانواده ها مهم است)، رنگ پوست و... مواردي هستند که علاوه بر ويژگي هاي تربيتي والدين و خصوصيات شخصيتي آنها در کاهش اعتماد به نفس کودکان نقش دارند.
آيا اين موارد براي دوران نوجواني و بلوغ هم مصداق دارد؟
بله البته در دوران نوجواني مسئله چون بلوغ و تغيير و تحولات جسماني و فيزيکي هم در ميزان اعتماد به نفس افراد مي تواند تاثير زيادي داشته باشد.
منظور از Image Boby يا تصوير جسماني احساسي است که انسان از ظاهر جسماني خود دارد، براي بسياري از انسانها بخصوص نوجوانان، تصوير جسماني از خود رابطه مستقيمي با اعتماد به نفسشان دارد. به اين دليل که با رشد کودک به سمت نوجواني نظر ديگران براي او مهم مي شود.
علاوه بر اين بسياري از نوجوانان با تغييراتي که از نظر جسماني در دوران بلوغ برايشان بوجود مي آيد دچار دشواري هايي مي شوند. اين تغييرات جسماني همراه با اينکه دوست دارند مورد پذيرش ديگران قرار بگيرند باعث مي شود که بخواهند خود را تغيير دهند و يا دنباله روي کسي باشند.
در اين دوران است که نوجوانان خود را با اطرافيان و يا هنرپيشه هاي سينما و تلويزيون و مجلات مقايسه مي کنند و در حقيقت تغييرات دوران بلوغ مي تواند، بر روي احساسي که دختران و پسران از خود دارند تاثير بگذارد، بعضي از دختران از رشد صفات ثانويه خود ممکن است احساس خجالت کنند و برخي ديگر برعکس ممکن است دوست داشته باشند صفات ثانويه شان بسرعت رشد کند. دختران ممکن است براساس الگوهايي که دارند خود را مجبور بدانند که لاغر باشند و برعکس پسران از اينکه لاغر هستند ناراحت باشند و دوست داشته باشند بلند قد و ماهيچه اي به نظر آيند.
با مرکز روانشناسی آترینا در تماس باشید و با شرکت در کارگاه های ویژه نوجوانان (آموزش مهارتهای زندگی بر اساس متد 4H) و کارگاه های ویژه والدین نوجوان (فرزندپروری نوجوان و ..) ، از دیدن تغییرات مثبت لذت ببرید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 09196510590 و 02122684075 در تماس باشید.
منبع :
محمدخانی، شهرام؛ ابراهیم‌زاده، ناهید؛ (1392)، مشکلات روانی و رفتاری دانش‌آموزان شناسایی و مداخله، تهران: ورای دانش، چاپ دوم
مجد تيموري، مير محمد ولي؛ ( 1391)، اعتماد به نفس، تهران: نشر قطره، چاپ ششم.