این سوال متداولی که اکثروالدین میپرسند که باید گفت برای نوجوان "عصبانی بودن" غیر عادی نیست حتی  گاهی اوقات ممکن است شدت بیشتری داشته باشد . از انجاییکه نوجوانان از نظر جسمی، روحی و اجتماعی بسیار در حال تغییر هستند و روبه رو شدن با  تصمیمات بزرگ احساساتشون رو به راحتی تغییر میده. با این حال همیشه عصبانیت نوجوان از یکجا سرچشمه نمیگیره . گاهی خشم نوجوان بیان مناسبی از ابراز احساسات است در حالی که در مواقع دیگرممکن است بیانگر یک اختلال سلامت روان باشد .

گاهی فوران های انفجاری و خشونت آمیز یا حتی معمولی خشم بدلیل مشکل کنترل خشم هست که نیاز به درمان و آموزش مهارت مدیریت خشم دارد.

عصبانیت سالم چیست؟

بکار بردن خشم و سلامت کنار هم ممکنه به نظر متضاد بیاد. با این حال خشم احساسی طبیعی است و زمانی نوجوان میتونه خشم رو به روش سالمی ابراز کنه که نحوه درست ابرازکردن رو یاد یگیرد.وقتی چیزی غیرمنصفانه غیرعادلانه و ناراحت کننده یا حتی تهدیدکننده است خشم سالم میتوانند پاسخ مناسبی  به ان باشد . برای مثال اگر نوجوان از مدرسه به خانه بیاید و بدلیل اینکه معلم او را بخاطر کاری که انجام نداده تنبیه کرده عصبانیتش را ابراز کند آن عصبانیت سالم و طبیعی است.

والدین نیاز دارند  برای کمک به نوجوان راه هایی برای ابراز و پردازش خشم سالم پیدا کنند .

هنگامی که نوجوان صدای خود را بلند میکند یا احساسات خود را به روش های دیگری مثل گریه کردن نشان می دهند که البته این ابراز خشم  نباید به چیزی یا کسی ضرر برساند صحبت راجب به انچه اتفاق افتاده و مخصوصا اعتبار بخشیدن به دیدگاه او ضروری است .

راه های خوبی برای ابراز خشم هست که شامل ورزش سنگین مثل دویدن یا انجام کاری خلاقانه برای رها کردن انرژی  واحساسات پشت خشم .

والدین چجوری میتونن خشم ناسالم رو در نوجوان خود کشف کنند؟

خشم ناسالم زمانی است که سطح احساسات با علت آن مطابقت ندارد یا خشن و از کنترل خارج می شود که اغلب وقتی نوجوان عصبانی است آن ناسالم است.

تغییرات فیزیولوژی در ضربان قلب و شیمی مربوط با خشم نوجوان برای مدت طولانی یا با ان سطح فرکانس اولیه تداوم ندارد .

وقتی نوجوان با هر چیز کوچکی منفجر می شود احتمالا عصبانیت ناسالم است .

تحقیقات نشان میدهد که سطوح و تداوم بیشتر خشم نوجوان با افسردگی او مرتبط است.

مواقعی که نوجوانان چیزی ناراحت کننده از نظر عاطفی را تجربه می کنند که با والدین به اشتراک نمی گذارند باعث تحریک پذیری و عصبانیت آنها می شود. که وقت گذاشتن برای کشف انچه ممکن است انها را ازار دهد می تواند به حل چنین وضعیتی کمک کند .

و به همین ترتیب ممکن است مواقعی هورمون ها بر خلق و خوی انها تاثیر بگذارد که با این حال عصبانیت ناشی از ان معمولا موقعیتی طولانی نیست .

برخی از دلایل خشم نوجوانان چیست؟

دلایل مختلفی برای عصبانی شدن نوجوان وجود دارد .با این حال اگر نوجوانان همیشه این احساس را داشته باشند ممکن است نشانه ای از مشکل شدیدتری باشد که نیاز به برطرف شدن دارد مانند:

-وضعیت بهداشت روان زمینه ای : وجود اختلالات روانی ژنتیکی

-سوء مصرف مواد

-ترومای بررسی نشده : اتفاقی ناراحت کننده و تاثیرگذار

-رفتار های اموخته شده یا الگو گرفته از رفتار والدین و یا بدلیل اختلال در عملکرد خانواده

- عدم شناخت هیجانات

-        عدم مهارت ابراز هیجانات

تمامی این موارد مسائلی هستند که باید با کمک متخصصان برطرف شود. تشخیص سلامت روان یا سوء مصرف مواد نیاز به مراقبت های پزشکی و درمانی مناسب دارد .

نوجوانی که رفتار های منفی را از دیگران اموخته ممکن است به کلاس های مدیریت خشم یا درمان نیاز داشته باشد .

و نوجوانی که از خشم برای بیان احساسی دیگراستفاده میکند برای یادگیری مدیریت صحیح هیجانات خود به درمان نیاز دارد.

چرا عصبانیت در پسران شایع تر است ؟

نوجوان پسر زمانی که دارای یک بیماری روانی زمینه ای مثل افسردگی اضطراب اختلال دوقطبی یا بیماری دیگر است بسیار بیشتر تحریک پذیر و عصبانی می شود .

بر اساس مجله پزشکی خانواده و مراقبت های اولیه مردان علائم افسردگی رو از طریق خشم پرخاشگری تحریک پذیری و خشونت نشان می دهند تا ابراز ناراحتی یا نا امیدی کنند .

علاوه بر این نوجوان پسر نسبت به همسالان دختر خود کمتر بدنبال کمک هستند و احتمال موفقیت بیشتری در اقدام به خودکشی دارند . بنابراین والدین باید اگاه باشند و درک کنند که رفتارهایی که ممکن است برای خانواده مخل یا خطرناک باشد می تواند نشانه ای از یک اختلال جدی زمینه ای سلامت روان باشد.

چگونه به نوجوانم کمک کنم خشمش رو کنترل کند؟

بخش بزرگی ازاین سوال که چرا نوجوانم اینقدر عصبانی است ؟ برای بررسی این است که چه چیزی ممکن است باعث این عصبانیت شود و اینکه ایا خشم طبیعی سالم است یا ناسالم ؟

اجرای موفقیت امیز مدیریت خشم ممکن است کمی زمانبر باشد اما ضروری است که بدانیم ایا منشا عمیق تری مانند اختلال سلامت روان وجود دارد یا نه

اگر نوجوانی بدلیل افسردگی یا مضطرب بودن اختلال دوقطبی یا دست و پنجه با ترومای درمان نشده  تحریک پذیر یا  کوتاه مزاج و عصبانی  میشود والدین باید برای برطرف کرد نیازشان  ازمتخصص کمک لازم را دریافت کنند .

تهیه شده در دپارتمان مطالعه و تحقیق کانون روانشناسی نوجوان آترینا

برای ارتباط با روانشناسان مرکز تخصصی روان شناسی آترینا با شماره های 09196510590 - 02122684075 در تماس باشید.

منابع

Family Med Prim Care. 2017 Oct-Dec; 6(4): 775–779

 Abnorm Child Psychol. 2011 Apr; 39(3): 463–474