در بسیاری از مواقع فکرهایی در ذهنمان مرور میکنیم که برایمان اضطراب آور هستند اما لزوما این افکار، درست نیستند و خطاهایی دارند که باعث اضطرابمان می شود، که اگر بتوانیم این خطاهای فکری را تشخیص دهیم و افکار دیگری جایگزین کنیم در مدیریت اضطرابمان بسیار موثر خواهد بود.

امتحانات ماهیتا برای نوجوان ها اضطراب آور است و اگر خطاهای فکری هم داشته باشند، میزان اضطراب در آنها بسیار بالا خواهد رفت. 

بنابراین در این مقاله می خواهیم 3 تا از خطاهای فکری که موجب افزایش اضطراب در نوجوان می‌شود را بررسی کنیم تا با تشخیص و اصلاح این افکار، نوجوان ها اضطراب خود را در ایام امتحانات مدیریت کنند.

خطای عینک منفی

اولین خطای فکری که میخواهیم بررسی کنیم اسمش عینک منفی زدنه یعنی اینکه در موقعیت های مختلف، افراد فقط بر روی موقعیت های منفی تمرکز دارند مثلا نوجوان به همه ی مباحث آزمون مسلطه اما یک فصلو مثل بقیه مباحث تسلط نداره و دائما تمرکزش، روی مبحثیه که کمتر بلده و با این افکار به شدت اضطراب آزمونش، بالا میره.

اگر این خطای فکری رو بشناسه و تمرکزش رو روی نقاط قوت خودش ببره یا واقع گرایانه به موضوع نگاه کنه (نه فقط نقاط منفی)، میتونه اضطراب خودش رو کاهش بده.

خطای همه یا هیچ

در این خطای فکری نوجوان شما هم به نوعی شریک هستید اگر فقط بر اساس نتیجه آزمون تشویقش میکنید و زمان هایی که نمره 19 یا 20 میگیره بهش توجه می کنید و تلاشش رو اگر نتیجه ایده آل نگیره نادیده می گیرید باعث میشه نوجوان خطای فکری همه یا هیچ در ذهنش ایجاد شود یعنی اینکه فکر میکنه من باید نمره کامل بگیرم و بقیه نمرات به درد نمیخوره و اگر نمره کامل نگیرم تلاش هایم فایده ای نداره و این خطای فکری به شدت اضطراب آوره چون موقع خوندن نگرانه نکنه جایی از قلم بیفته و سر آزمون نمره از دست بده و در خود آزمون هم دائما نگرانه نکنه نمره کاملو بدست نیارم یا نکنه اشتباهی کنم و این فشار و اضطراب بالا، اتفاقا باعث میشه تا احتمال خطا در نوجوان سر امتحان بالا بره و نمره از دست بده.

بنابراین حتما نوجوان خودتون رو بابت تلاشش تشویق کنید و فقط نتیجه، معیاری برای توجه و تقدیر از نوجوانتون نباشه و به فرزندتون این اطمینان خاطر رو بدید که مهم اینه داره تلاشش رو میکنه و فارغ از هر نتیجه ای بهش افتخار می کنید.

خطای پیش گویی

احتمالا برای همه ما پیش اومده که اتفاقی رو در آینده، که خیلی برای ما مطلوب نبوده رو پیش بینی کردیم و بابتش هیجانات ناخوشایندی رو تجربه کردیم. مثلا قرار بوده برید مصاحبه کاری و شب قبلش پیش بینی کردید نکنه از رزومه کاریم راضی نباشن و رد بشم و بابت این فکر تمام شب رو از اضطراب نخوابیدید.

دقیقا این خطای فکری در امتحانات هم برای نوجوان پیش میاد و هر چه قدر به امتحان نزدیک تر می شود پیش بینی هایی می کند که اضطراب او رو بالا میبره. 

به این فکر میکنه نکنه فردا امتحان سختی باشه، نکنه من مطالبی که خوندم رو فراموش کنم و خیلی فکرهایی دیگه که نوجوان رو مضطرب میکنه.

در این مواقع تمرکز بر لحظه حال با فعالیت هایی که حواس پنجگانه اش را درگیر کنه و توجه اش را به خود جلب کنه و همچنین گفتگو با نوجوان و قوت قلب دادن به او کمک میکنه تا نوجوان دست از پیش بینی بکشد و اضطرابش کاهش یابد.

نکته آخر اینکه اگر شدت این افکار و اضطراب نوجوانتون، بسیار بالاست و عملکردش رو خراب میکنه حتما از متخصص کمک بگیرید.

برای ارتباط با روانشناسان مرکز تخصصی روان شناسی آترینا با شماره های 09196510590 - 02122684075 در تماس باشید.

تهیه شده در دپارتمان مطالعه و تحقیق کانون روانشناسی آترینا

نویسنده : دکتر روزبه باغی