اعتماد بنفس و عزت نفس بنيادي ترين بخش شخصيت يك فردي مي باشد كه تمام جوانب زندگي فرد را به نحوي متظاهر مي سازد. اعتماد به نفس سالم و بالا ضرورت حياتي و مطلق براي فرد دارد.
اعتماد به نفس يعني ديدن توانايي هاي خود- باور قدرت ها و توانايي هاي خود و شناخت و قبول ضعف ها
ويژگي هاي افراد داراي اعتماد به نفس:
-توانايي برخورد و كنار امدن با چالش هاي اساسي زندگي
-توانايي ارزيابي درست و دقيق خويش، پذيرش خويش و ارزش نهادن به خود بدون هرگونه قيد و شرطي.
-توانايي شناخت و پذيرش نقاط قوت و ضعف و محدوديت هاي خويش
- افرادي كه از اعتماد به نفس پايين برخوردارند داراي خصوصيات زير هستند:
-مرتباً از خودشان انتقاد مي كنند و خود را مورد سرزنش قرار مي دهند.
-در پذيرش تعريف و تمجيد ها و تعارفات راحت نيستند.
-معمولاً احساس مي كنند قرباني رفتار ديگران هستند.
*يكي از معضلات جامعه ما اين است كه افراد خلاق و مبتكر به دليل بي بهره بودن از اعتماد به نفس كافي قدرت ابراز تفكرات خود و ابداعات تازه را ندارند.
به همين جهت تقويت اعتماد به نفس و احساس خود ارزشمندي در كودكان و نوجوانان از ضروري ترين امور محسوب مي شود بدين منظور راه كارها و تكنيك هاي زير توصيه مي شود (باربارا دي آنجليس، نشر نو انديشان )
عزت نفس: آن حس ارزشمندي كه شخص در مورد خويش دارد.
اعتماد بنفس: داشتن توانايي هاي خود 2 نوع است: واقعي و كاذب
1-قبل از هر چيز تهيه يك فهرست:
در اغلب اوقات افرادي كه از كمبود اعتماد به نفس رنج مي برند فهرست هاي ذهني از تمام ايرادهاي خئود دارند. مثلاً بيش از اندازه چاق يا لاغر هستم، دست و پا چلفتي هستم و غيره اين نكات منفي را با تهيه فهرستي از خصوصيات مثبت خود چه روي كاغذ و چه به صورت ذهني به نكات مثبت تبديل كنيد و تلاش كنيد بر نكات مثبت بطور واقع بينامه اضافه كنيد (ديدن توانايي ها)
2- سوالاتي را در مورد خودشناسي خويش فهرست كنيد و تلاش كنيد به آنها پاسخ دهيد:
-آيا من شخصي آسانگير هستم؟
-در كار خاصي مهارت دارم؟
-آيا طنز استثنايي دارم؟
تفكر در مورد اين سوالات مي تواند در افزايش اعتماد به نفس موثر باشد؟
3-مراقبت از خود را شروع كنيد:
داشتن اعتماد به نفس تا حدودي به داشتن تصويري مثبت از اندام خود بستگي دارد، پياده روي- ورزش- تغذيه سالم- آراستگي ظاهر. مي تواند در ايجاد و افزايش اعتماد به نفس بسيار موثر باشد.
4-يكي از مهمترين تكنيك هاي افزايش اعتماد به نفس برنامه ريزي براي امور خود مي باشد.
با كمك گرفتن از افراد آگاه يا مشاوران برنامه روزانه و امورتان را برنامه ريزي كنيد.
زيرا اين كار نه تنها كيفيت كاري و تحصيلي شما را ارتقاء مي دهد به روح و ذهن شما لذت و آرامش فوق العاده اي مي بخشد اقدام كنيد و از تاثير شگرف آن آگاه شويد.
5- حذف هرگونه برچسب منفي و كلام در مورد خودتان:
قبل از هرچيز آگاه شدن از تمام اموري كه ديگر نيازي به انجام آنها نيست كلمات منفي- افكار منفي- و اعمالي كه در جهت كاهش اعتماد به نفس هستند و يادآوري از انجام آنها براي حذف در واقع نصف مغزمان را نگهبان نصف مغز ديگرمان مي كنيم.
يادمان باشد برچشب هاي منفي بسيار مخرب هستند. تفكر و تمركز براي حذف آنها بسيار مي تواند برايمان موفقيت آميز باشد زيرا با تكرار ما به عادت خواهيم رسيد.
" پائولوكوئيلو" براي آموختن تنها يك روش وجود دارد و آن هم عمل كردن است"
6-مراقب اوصاف بدني خود باشيد:
بسياري از اوقات افراد وقت كافي ندارند كه با منش و شخصيت ما آشنا شوند بنابراين آنان از روي ظاهر وحالات بدني ما درباره شخصيت ما نظر مي دهند.
خميده و نامناسب راه رفتن، مثل**** حرف زدن، سر رو به پايين بودن، در كاهش اعتماد به نفس افراد بسيار تاثير گذار مي باشد از اين رو در ذهن خود فردي كه از اعتماد به نفس بالايي برخوردار است و شما آن را مي شناسيد تصور كنيد (الگو برداري ذهني) چه ويژگي هايي دارد. حال در ذهن خود فردي را تجسم كنيد كه از اعتماد به نفس خوبي برخوردار نيست و شما آن را مي شناسيد و او چه ويژگي هايي دارد؟
اين تصوير سازي ذهني مي تواند در ايجاد يك تصوير روشن و بوجود آوردن يك الگوي ذهني به شما كمك كند.
7-تبسم: يكي از ساده ترين و راحت ترين تكنيك هاي موثر در ايجاد اعتماد به نفس داشتن لبخند بر چهره مي باشد زيرا نه تنها در ايجاد هورمون هاي ارامش بخش در مغز به رضايت خاطر شما هم كمك مي كند و در شما احساسي نيكو و سرشار از زيبايي به وجود مي آورد. با لبخند مغز شما آندروفين ترشح مي كند كه در تسكين درد بسيار موثر مي باشد و چهره اي توام با زيبايي و حس آرامش در ديگران نسبت به شما احساس مثبت توليد مي شود و در ارتباطات شما نقش بسزايي فراهم مي كند. هم اكنون لبخندي بر لب بنشانيد تا آثار آن را بر روح خود حس كنيد.
8- نيروي نگاه خود را تقويت كنيد تا به يك نيروي ناخودآگاه قدرتمند برسيد. اگر مي خواهيد به اين مرحله برسيد تمرين زير را انجام دهيد:
ساچمه اي سياه را در وسط سيني قرار دهيد و سعي كنيد با تمركز نگاه خود آن را از فاصلفه اي 2 متري حركت دهيد تا كنون شايد شما اين موضوع را بسيار تجربه كرده باشيد.
9- تلاش كنيد نه گفتن را ياد بگيريد:
عدم توانايي در نه گفتن در ايجاد احساس منفي و مشكلات روزمره تاثير دارد از بين رفتن اعتماد به نفس عواقب به زيادي برايتان ايجاد مي كند سپس در مورد پيشنهادها و درخواست هايي كه تمايل به پذيرفتن آنها نيستند با قاطعيت و احترام بگوييد نه.
10- صحبت در مقام اينده به افزايش سخنوري قدرتمند شما كمك مي كند و باعث افزايش اعتماد به نفس شما مي شود. هر روز يا در فرصتي كه پيدا مي كنيد در مقابل آينه صحبت كنيد . كلمات مثبت بر زبان جاري كنيد. مقالات و تحقيقاتتان را مقابل اينه تمرين كنيد. اگر مطلبي را به كسي مي خواهيد بگوييد چند بار جلو آينه تمرين كنيد. با مهر و محبت به خود نگاه كنيد. مي توانيد جلوي آينه به خود بگوييد من خودم را دوست دارم و خودم را تاييد مي كنم (شفاي زندگي- لوئيز هي)
11- در اجتماع بودن را تمرين كنيد:
تلاش كنيد از طرد شدن نهراسيد- نگرش مثبت داشته باشيد- توقعات خود را كاهش دهيد- مسئوليت پذير باشيد و دليل تراشي نكنيد- در جمع بودن آرام آرام برقرار كردن ارتباطات صحيح را به شما ياد مي دهد و شما در جمع مي توانيد شخصيت خود را رشد دهيد و مفاهيم زيادي را ياد بگيريد و اين موضوع به شما بسيار در افزايش اعتمات بنفس كمك خواهد كرد.
12- مراقبه كردن را شروع كنيد:
هر روز حداقل 15 دقيقه از وقت خود را به مراقبه كردن اختصاص دهيد. اين كار برايتان بسيار مفيد خواهد بود و شما در مدت زماني نه چندان دور از اثرات شگفت انگيز مراقبه حيرت خواهيد كرد. انواع مراقبه ها در دنيا نامحدود هستند ولي مراقبه وين داير در كتاب مراقبه بسيار ساده و براي شروع مي تواند برايتان لذت بخش و راحت باشد.
در محلي آرام قرار بگيريد- چشمانتان را ببنديد و به يك جمله زيبا فكر كنيد آن را به آرامي در ذهن خود بخوانيد و به سكوت مابين كلمات فرو رويد و عميق شويد سكوت و آرامش بين كلمات را حس كنيد. آرام آرام به سكوت هستي مي رسيد. مثلاً به جمله:
من در پناه خدا هستم و خدا هرگز دير نمي كند.
راههاي خدا خردمندانه اند و چاره هاي او حكيمانه
13-خودشناسي خود را بالا ببريد:
انسانها با بالا بردن آگاهي و بينش خود بيشترين اعتماد به نفس را براي خود به وجود مي آوند از طريق كمك از مشاوران و گوش كردن به سي دي هاي آموزش مهارت هاي زندگي و شركت در كلاس هاي مختلف و مفيد مي توانيد به خود در جهت خود شناسي كمك كنيد.
14-با ضمير آگاه زندگي كنيد:
در طول روز اوقاتي را صرف تفكر و تمركز بر رفتارهايتان كنيد. اين كار نه تنها به خودآگاهي شما كمك مي كند بلكه به نوعي كنترل اعمال و افكارتان را به دست هدايت شما مي دهد. به نوعي مي توانيد بر رفتار خود كنترل و مديريت داشته باشيد و بعد از مدتي اين عمل برايتان لذت بخش مي شود و بينش و ادراك شما را تقويت مي كند. (در جستجوي معجزه آسا: پ. د. آسپنسكي (شابك).
15- درست تنفس كنيد:
امروزه كمتر كسي وجود دارد كه از اثرات صحيح تنفس كردن آگاه نباشد. تنفس درست نه تنها در ايجاد و افزايش اعتماد به نفس نقش بسيار مهمي دارد بلكه در سلامت جسم و روح و حتي در زيبايي پوست انسانها بسيار تاثير گذار است.
آنتوني رابينز در كتاب موفقيت نامحدود روشي جالب در شيوه تنفس را ارائه كرده كه بسيار جالب و مفيد مي باشد.
با قانون 4-8-16
با 4 شماره نفس را با بيني به داخل مي كشيم و هوا را در ديافراگم خود جمع مي كنيم و با 8 شماره آن را نگاه مي داريم و با 16 شماره آن را به بيرون از طريق بيني و دهان خارج مي كنيم. البته اين تمرين بايد در حالت نشسته صورت گيرد.
16- وانمود كنيد تا بدست آوريد:
خانم كاترين پاندر در كتاب بازي زندگي و راه اين بازي اعلام مي كند اگر فردي خواهان چيزي در زندگي باشد و به آن وانمود كند اين كار او تبديل به عادت شده و عادت او شخصيت او و شخصيت او سرنوشت او را مي سازد و ضمير ناخودآگاه آن را برايتان مانند قول چراغ جادو هديه مي دهد. سپس به اينكه انساني مفيد- سالم- با ادب و با وقار هستيد وانمود كنيد بزودي باور خواهيد كرد كه شما لايق هستيد و اين حس لايق بودن به شما لياقت و اعتماد به نفس خواهد داد.
17- تجسم كنيد: تصويري زيبا همان طور كه خواهان آن هستيد را در ذهن بيافرينيد و هر روز چند دقيقه اي را براي متمركز شدن بر تصور ذهني خود اختصاص دهيد قانون تجسم خلاق مي گويد هر چه را مدتي تصور كنيد تا كمتر از شش ماه آن را بدست آورده ايد. افراد زيادي از طريق تجسم خلاق صاحب ثروت، قدرت- استعداد – خلاقيت و غيره شده اند.
خالق تجسم خلاق خانم شاكتي گواين: روانشناس و آموزگار يوگا- مكاشفه و غيره بوده اند و در كتاب تجسم خلاق و راهنمايي تجسم خلاق راه هاي ارزنده اي را براي انجام اين مهارت و هنر موثر ارائه داده اند.
ايشان معتقدند در تجسم ما از انرژي ذهني خود براي ايجاد و تحول و بهبود سلامت و زيبايي و هر خواسته اي كه مايل به كسب آن هستيم استفاده مي كنيم.
18- اصول اعتماد به نفس در كتاب تكنولوژي فكر دكتر آزمنديان:
-اصل ياد و اعتماد به خداوند
-اصل مسوليت پذيري
-اصل آگاهي و اشراف و بصيرت لحظه به لحظه خود
-اصل مديريت اولويت ها
-اصل عدم مقايسه خود با ديگران
-اصل دانش و تجربه
-اصل خود باوري- خود محوري- بعد از خدا محوري
-اصل هدف
-اصل ابراز عشق به ديگران و خود
-اصل آراستگي
-اصل عدم تاخير
- اصل تعريف از خود و ديگران
- اصل ژست و حالت بدني
- اصل تشويق خود و ديگران
- اصل قاطعيت در گفتن نه
-اصل تشويق خود و ديگران
- اصل تعهد به قول و صداقت
با مرکز روانشناسی آترینا در تماس باشید و با شرکت در کارگاه های ویژه نوجوانان (آموزش مهارتهای زندگی بر اساس متد 4H) و کارگاه های ویژه والدین نوجوان (فرزندپروری نوجوان و ..) ، از دیدن تغییرات مثبت لذت ببرید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 09196510590 و 02122684075 در تماس باشید.
گردآوری شده در دپارتمان مطالعات کانون روانشناسی نوجوان آترینا
فهرست منابع:
1-تجسم خلاق: شاكتي گواين: نشر همراه
2-راهنماي تجسم خلاق: شاكتي گواين: نشر همراه
3- موفيت نامحدود در 20 روز: آنتوني رابينز " انتشارات نسل نو انديش
4-شفاي زندگي: لوئيز هي: نشر پيكان
5-چگونه اعتماد بنفش خود را افزايش دهيم: ناتائيل براندن: نشر گل ريزان
6-قدرت و مشيت الهي: وين داير: نشر اوحدي
7- نفس معنوي: آبراهمام ج توئرسكي : نشر تندر
8-تكنولوژي فكر: عليرضا آزمنديان
9-در جستجوي معجزه آسا : پ. د . آسپنسكي. نشر شابك